ถ้าคุณเดินผ่านรั้วบ้านเก่าๆ สักแห่ง แล้วเห็นเถาวัลย์เลื้อยสีเขียว ใบเล็กหยักเป็นแฉก นั่นแหละค่ะ...ตำลึง
พืชที่คนส่วนใหญ่อาจมองข้าม แต่แอบเก็บคุณค่าเอาไว้มากกว่าที่เราคิด
วันนี้เราจะพาคุณไปรู้จักตำลึง ในมุมที่ทั้งอบอุ่น และน่าทึ่ง กับเรื่องเล่าเบาๆ ที่มีทั้งวิทยาศาสตร์ และหัวใจ
ย้อนกลับไปในวัยเด็ก จำได้ไหมคะว่า ตำลึงมักโผล่ตามรั้วข้างบ้าน หรือขอบสวนครัว แม่มักเด็ดมื้อมื้อ บางทีก็ลวกจิ้มน้ำพริก บางครั้งก็ใส่หม้อแกงจืดเต้าหู้ไข่ หรือตำลึงผัดน้ำมันหอย ที่หอมชวนกินจนลืมข้าว
มันเป็นรสชาติของบ้าน รสชาติของความใส่ใจที่แทรกอยู่ในความเรียบง่าย
ตำลึงมีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Coccinia grandis อยู่ในวงศ์แตง (Cucurbitaceae) เช่นเดียวกับฟักทองและแตงกวา
เป็นเถาเลื้อย ลำต้นบาง ใบรูปหัวใจหยัก 3-5 แฉก ขึ้นเองตามธรรมชาติ ข้างรั้ว หัวมุมสวน หรือแม้แต่ริมทาง ตำลึงมีดอกสีขาว ผลอ่อนมีลักษณะเรียวยาว สีเขียวลายอ่อน กินได้ และอร่อย แต่เมื่อแก่จัด ผลจะกลายเป็นสีแดงจัด และมักไม่กินกัน
ในใบตำลึงอ่อน มีทั้งวิตามินเอ วิตามินซี ธาตุเหล็ก แคลเซียม และใยอาหารสูง ใครจะคิดว่าใบเล็กๆ เหล่านี้ มีเบต้าแคโรทีนสูงกว่าผักขมหลายเท่า
ดีต่อดวงตา ผิวพรรณ ช่วยเสริมภูมิคุ้มกัน และลดการเกิดอนุมูลอิสระในร่างกาย
ในสมัยก่อน คนไทยนำตำลึงมาใช้ทั้งต้น รากบดฝนกับน้ำ ใช้แก้พิษแมลงกัดต่อย ใบสดบดพอกแก้อาการปวดเมื่อย บางพื้นที่ ใช้น้ำต้มใบตำลึงดื่มเพื่อลดระดับน้ำตาลในเลือด โดยเฉพาะในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2
ในอินเดีย ตำลึงยังถูกจัดเป็นพืชสมุนไพรสำคัญ ใช้ในการรักษาโรคเบาหวาน และควบคุมน้ำตาลในเลือดอย่างแพร่หลาย
อยากเริ่มกินตำลึงแบบง่ายๆ ลองเมนูเหล่านี้ดูนะคะ แกงจืดตำลึงเต้าหู้ไข่ ผัดตำลึงน้ำมันหอย ต้มจืดไก่ตำลึง หรือจะทำสมูทตี้ตำลึงปั่นกับแอปเปิลก็สดชื่นไม่เบา
ถ้าอยากดูแลผิว ลองนำใบตำลึงสดมาบดรวมกับน้ำผึ้ง พอกหน้าเบาๆ 10 นาที ก็ช่วยลดสิว และทำให้ผิวนุ่ม
ตำลึง…ไม่ใช่แค่พืชริมรั้ว แต่มันคือเพื่อนแท้ของชุมชนไทย ที่เติบโตเงียบๆ เคียงข้างเราเสมอ ไม่ต้องการปุ๋ย ไม่ต้องดูแลมาก แต่พร้อมจะให้ทั้งอาหาร ยา และความทรงจำดีๆ
ในโลกที่อะไรๆ ก็ต้องซื้อ ตำลึงคือของขวัญจากธรรมชาติ...ที่ให้เรา “ฟรี”
คราวหน้า ถ้าเห็นเถาตำลึงข้างรั้ว ลองหยุดมองสักนิด แล้วเอื้อมมือไปเด็ดใบอ่อนมาสักกำมือ มันอาจเปลี่ยนมื้อธรรมดา ให้กลายเป็นมื้อที่อบอุ่นที่สุดก็ได้
เพราะผักพื้นบ้าน...อาจคือสิ่งที่ใจเรากำลังโหยหา
และนี่คือเรื่องราวของตำลึง พืชสามัญที่ไม่ธรรมดา ถ้าคุณชอบเรื่องเล่าชวนรู้แบบนี้ อย่าลืมติดตาม “สาระกินดี” แล้วเราจะพาคุณไปรู้จักของใกล้ตัว...ที่มีอะไรดีๆ ซ่อนอยู่เสมอ
ตำลึง…อาจดูธรรมดา
แต่มันคือความรู้สึกของบ้าน
เป็นพืชที่เติบโตง่าย แต่ให้คุณค่ามาก
ทั้งในด้านอาหาร ยา และความทรงจำ
ในยุคที่ทุกอย่างต้องซื้อ ตำลึงคือของขวัญจากธรรมชาติ ที่ให้เรา “ฟรี”
และบางที...สิ่งที่เรามองข้าม
อาจเป็นสิ่งที่หัวใจเราคิดถึงมากที่สุด
สวัสดีค่ะ พี่เม เมธินี Mathineehandmade
❤
สนใจเป็นเจ้าภาพเสื้อถัก สอบถามรายละเอียดเพิมเติมกับพี่เมนะคะ
ที่ข้อความแฟนเพจ http://m.me/mathineehandmade
